چالش جدید فوتبال ایران با کمک داور ویدئویی/ VAR فدراسیون تقلبی است یا شر مطلق؟
به گزارش تابناک ورزشی، با اینکه ۵ مسابقه از مجموع ۱۶ مسابقه دو هفته آغازین بیستوچهارمین دوره مسابقات لیگ برتر فوتبال باشگاههای کشور با حضور کمک داور ویدئویی (VAR) انجام شده، اما چالش و حاشیههای مربوط به داوری، از هیچکدام از مسابقات دور نمانده است.
هرچند توجه ویژه فدراسیون فوتبال برای استفاده از VAR بیشتر معطوف به دیدارهای دو تیم استقلال و پرسپولیس بوده و اعلام شد در هفته دوم جز دیدارهای دو تیم سرخابی پایتخت، دیدار آلومینیوم اراک و نساجی مازندران هم با حضور VAR برگزار میشود. با این حال هنوز این تکنولوژی جای خود را در فوتبال ایران باز نکرده، مشکلات، چالشها و حواشی مربوط به آن آغاز شده است.
به طور مثال در هفته نخست، چادرملو اردکان یزد مقابل سپاهان قرار گرفت که برخی مشکلات و اشتباهات داوری صدای میهمان یزدی را درآورد و سعید اخباری، سرمربی چادرملو معتقد به اشتباهات تأثیرگذار داور در نتیجه پایانی بود. از طرفی سپاهانیها هم به اعلام آفساید کاوه رضایی معترض بودند و نبود VAR را عامل اشتباهات داوری دانستند. نبود VAR در دیدار خیبر خرمآباد و سپاهان و گل دوم سپاهان که به نظر میرسید مهاجم این تیم در محوطه جریمه خیبر مرتکب خطا شده، بار دیگر نشان داد که جای خالی VAR واقعی در سایر مسابقات هم الزامی است. هرچند حضور ژوزه مورایس، سرمربی سپاهان در رختکن داوران پس از پایان بازی به این حواشی بیشتر هم دامن زد.
پرسپولیسیها در دیدار هفته نخست مقابل ذوبآهن با وجود VAR در استادیوم معتقد بودند که پنالتی آنها نادیده گرفته شد. در دیدار هفته دوم نیز، آنها اعتقاد به این دارند که پیش از خطای منجر به گل تراکتور روی وحید امیری خطا شده بود و داور با وجود نزدیکی به صحنه، از این اتفاق چشمپوشی کرده است. به چشم نیامدن خطای هند مهدی ترابی و جلوگیری او از عبور توپ با دست که عامدانه به نظر میرسید و برخی کارشناسیها مبنی بر تصمیم اشتباه VAR در اخراج سروش رفیعی چالشهای داوری در دو دیدار ابتدایی پرسپولیس بوده است. پخش شدن واکنش کمک داوران در اتاق VAR دیدار تراکتور و پرسپولیس پس از اخراج سروش رفیعی هم واکنشهای زیادی به دنبال داشته و طیفی از پرسپولیسیها معتقدند داوران در حالی شادی از تصمیمشان بودهاند.
دیدارهای استقلال نیز کم با حواشی سر و کار نداشته؛ دیدار هفته اول این تیم مقابل شمس آذر قزوین با VAR برگزار شد که گل دوم مشکوک به آفساید استقلال، پس از بازبینی تأیید شد و شاگردان جواد نکونام به پیروزی رسیدند. در دومین دیدار استقلال مقابل ملوان هم، کوپال ناظمی دو پنالتی را برای استقلال تشخیص داد که هر دو تصمیم او با کمک داور ویدئویی تأیید شد. با این حال، جواد نکونام در پایان بازی نسبت به تصمیم داور برای گرفتن ۶ دقیقه وقت اضافه که البته داور بیش از ۸ دقیقه لحاظ کرد، اعتراض داشت و باشگاه استقلال نیز در این خصوص اطلاعیهای صادر و نسبت به موضوع اعتراض کرد. در حالی که ملوانیها نسبت به اتفاقات داوری معترض بودند و حتی رضا جعفری، گلزن ملوان مقابل استقلال در پایان بازی «کمک داور ویدئویی» را «کمک آبی ویدئویی» خواند تا به تصمیمات VAR اعتراض کرده باشد.
تمام این چالشها و حواشی، در حالی پدید آمده است که کمک داور ویدئویی مورد استفاده فدراسیون فوتبال در لیگ برتر، حداقل در ظاهر با استانداردهای فنی این سیستم فاصله دارد. نداشتن دوربینهای مخصوص از زوایای مختلف، پخش نشدن تصاویر در حال بازبینی حتی برای بینندههای تلویزیونی، اعلام نشدن علت بازبینی در تصاویر و مواردی از این دست، در همین دو هفته ابتدایی به حواشی داوری افزوده است. نکته جالب اینکه در تصاویر تلویزیونی یا تصاویر ثبت شده توسط رسانهها از اتاق VAR تمام مانیتورها در حال نمایش یک زاویه از صحنه بازبینی کمک داوران هستند که البته در تصاویر مشخصاً کیفیت چندانی از زوایای مورد بازبینی وجود ندارد. از همینرو برخی حتی استاندارد VAR فدراسیون فوتبال را زبر سؤال بردهاند و تصور میکنند که تقلبی است و صرفاً برای تأیید یا توجیه برخی تصمیمات داوران مورد استفاده قرار میگیرد. حالا بماند که مدتی است در استاندارد جهانی، علاوه بر پخش تصاویر مورد بازبینی در اتاق VAR روی نمایشگر ورزشگاه، داور مسابقه نیز علت تأیید یا تغییر تصمیمش را پس از بازبینی برای تماشاگران و روی تصاویر تلویزیونی توضیح میدهد تا اقناع کامل صورت بگیرد. موردی که به نظر میرسد همانطور که ورود VAR برای فوتبال ایران پروسهای زمانبر بود، رسیدن به چنین نقطهای هم با وجود مدیریت فعلی فدراسیون فوتبال، زمانبر باشد.
آنچه مشخص است، تا پایان هفته دوم مسابقات لیگ برتر، بودن و نبودن کمک داور ویدئویی (VAR) در فوتبال ایران با حواشی همراه است. آنقدر پر حاشیه که میتوان بود و نبود VAR را یک شر مطلق خواند؛ حال اگر مشخص شود که این دستگاهها تقلبی هم بوده، دیگر حیثیتی هم برای پدیدآورندگان این ماجرا باقی نمیماند. آنچه مشخص است، اینکه تا این لحظه کمک داور ویدئویی در فوتبال ایران کمکی به کم کردن حواشی نکرده که البته دور بودن آن از استانداردهای لازم هم در ایجاد حاشیه بی تأثیر نبوده است.