تحقیق در مورد محمود شبستری [زندگینامه و آثار شیخ محمود شبستری]
سعدالدین محمود بن امین الدین عبدالکریم بن یحیی شبستری معروف به شیخ محمود شبستری (زاده ۷۲۰ تا ۶۸۷ هجری قمری) از عارفان و شاعران قرن هشتم هجری بود که با اثر جاودانه خود گلشن راز به شهرت رسید. . در این مقاله به تحقیق درباره محمود شبستری و بررسی زندگی نامه و آثار این عارف و شاعر بزرگ می پردازیم.
بیشتر بخوانید: تحقیق در سیره محمد بن علی ظهیری سمرقندی و آثار او
تحقیق در مورد محمود شبستری
محمود معروف به شیخ محمود شبستری ملقب به سعدالدین فرزند عبدالکریم امین الدین از شاعران و عارفان نامی آذربایجان است که در شبستر تبریز در زمان «کیخاتو خان» به دنیا آمد. قموری در سال 687 هجری قمری درگذشت و در سال 720 هجری قمری چشم از جهان بست. آرامگاه او در شبستر و زیارتگاه اهل دل است و شیخ محمود شبستری در کنار استادش شیخ بهاءالدین یعقوب مدفون است. استاد یعقوب از اساتید برجسته محمود شبستری به شمار می رفت و شیخ شبستری در آثار خود از جمله «سعادت نامه» از وی یاد کرده است.
شیخ محمود شبستری پیرو مذهب سنت و جماعت و معتقد به عقاید اشعری بود و در میان علما نیز شهرت داشت و با مشاهیر زمان خود ارتباط داشت و بارها در داخل و خارج از کشور مانند. مصر، شام، حجاز، بغداد، یمن، اندلس و قفقاز. و در زمان سلطان محمد خدابنده و ابوسعید بهادرخان در شهر تبریز از علما به شمار می رفت، اما وقتی تبریز در اوایل عمرش مورد حمله مغولان قرار گرفت، از شهر خود نقل مکان کرد و در سفری به تهران شهر کرمان ازدواج کرد و صاحب یک پسر شد. او عبدالله نام داشت که در علوم مختلف به ویژه ریاضیات مهارت داشت. طایفه محمود شبستری به نام خواجگان در شهر کرمان زندگی می کردند. شیخ محمود شبستری در اواخر عمر به تبریز بازگشت و در 33 سالگی درگذشت.
بیشتر بخوانید: تحقیق در مورد ابوریحان بیرونی (زندگینامه، کتب و اختراعات ابوریحان بیرونی)
آثار محمود شبستری
اشعار محمود شبستری
«گلشن راز»، «سعادت نامه»، «کنز الحقایق» و «منهج العبادین» از سروده های شیخ محمود شبستری است.
مثنوی «گلشن راز» که حدود 1000 بیت دارد مشتمل بر اندیشه های عرفانی شیخ محمود شبستری است و او مفاهیم والای صوفیانه و عرفانی خود را با بیانی پرشور و روان و تأثیرگذار و مانند عطار نیشابوری و مولانا جلال الدین محمد بلخی و از همه مذاهب بیان کرده است. برای بیان معانی عرفانی استفاده می شود. مثنوی گلشن راز به زبان های ترکی، آلمانی، فرانسوی، انگلیسی و اردو ترجمه شده است. جالب است بدانید که شیخ محمود مثنوی گلشن را در پاسخ به 17 سوال امیر سید حسین حسینی هروی از مشاهیر صوفیه درباره حکمت صوفیه سروده است که 993 بیت دارد.
همچنین مثنوی سه هزار بیتی «سادات نامه» بر وزن حدیقه الحقیقه سنایی در هشت باب به یاد هشت در بهشت و مشتمل بر حکایات و تمثیل های فراوان و شرح تاریخ و آثار است. پنج تن از عارفان مشهور تبریز در قرن ششم. در این مثنوی از شخصی به نام امین الدین به عنوان استاد شیخ محمود شبستری یاد شده است و بر اساس گمانه زنی ها منظور شیخ شبستری از «مردی که در ابتدای گلشنراز کار کرده است» نیز امین الدین بوده است. و تنها صوفی که در آن دوره به این نام شهرت داشت امین الدین بود. حاج بله.
تفاوت گلشن راز و سعادت نامه در این است که سعادت نامه مبتنی بر نگاه شرعی به توحید است، اما گلشنراز بر اساس ذوق و مزاج است.
آثار منثور محمود شبستری
«حق الیقین»، «مرآت الحققین» و «شهید» یا «شهیدنامه» از جمله آثار منثور شیخ محمود شبستری است.
کتاب «حق الیقین» شامل هشت فصل و درباره عرفان نظری است.
کتاب مرآت المحققین نیز شامل هفت فصل و درباره معرفت نفس و خداست.
بیشتر بخوانید: زندگینامه سعدی; تحقیق و گزارشی کوتاه از زندگی سعدی
بخشی از مثنوی گلشن راز
به نام کسی که اندیشیدن را به زندگی آموخت
نور دل با نور زندگی روشن شد
به لطف او هر دو جهان روشن شد
به لطف او، آدم به خاک تبدیل شد
توانایی در یک جهت بودن
کاف و نون قانون را ایجاد کردند
چو قاف قدرت خود را نوشت
هزاران کتیبه روی لوح گذاشت
از آن زمان، هر دو جهان کشف شده اند
در آن هنگام نفس ظاهر شد
این حکمت و بصیرت در آدم ظاهر شد
اینکه او اصل همه چیز را می دانست
چو خود را شخص خاصی می دید
او به این فکر کرد که من چیستم
او یک سفر جزئی به کل انجام داد
باد دوباره بر جهان گذشت
او دنیا را یک امر اعتباری می دید
چو در اعداد ساری یک واحد شده است
جهان از یک نفس آفریده شده است
که به محض آمدن برگشت
اما اینجا جای آمدن نیست
شدن چیزی جز آمدن نیست
بازگشت به اصل چیزها
همه چیز پنهان شد و پیدا شد
الله اکبر یک دفعه قدیم
آغاز و پایان دو جهان
جهان خلقت و ماده در اینجا یکی شد
یکی شد خیلی خیلی کم
همش توهم توه وگرنه
که نقطه دایره از سرعت حرکت است
یکی یک خط از ابتدا تا انتها است
دنیای مسافر برای او ساخته شد
به این ترتیب پیامبران مانند رهبران هستند
دلیل و راهنمای کاروان
او استاد ما شده است
در این کار هم او اولین است و هم آخرین
احد در میم احمد ظاهر شد
در این دور، اولین به عنوان آخرین آمد
بین احمد و احد فرق است
دنیای درون یک میم غرق شده است
پایان این راه به او رسیده است
در او «اوداوا علی الله» خانه شده است.
جایگاه دل گشایی جمعی است
جمال جان شمع جمع است
او اولین جمله روز است
دستان قلب ها را در دامانش گرفته است
به این ترتیب پدر و مادر رفت و آمد دارند
از منزلشان آدرس داده اند
همانطور که از حدود خود آگاه شدند
در معروف و عارف صحبت کردند
یکی از بحر وحدت گفت انا الحق
یکی از دور و نزدیک و مسیر قایق
یکی نتیجه علم ظاهری بود
به سرزمین ساحل اشاره کرد
یکی گوهر و هدف محسوب می شد
شخصی آن را رها کرد و به سمت صدف رفت
یک نفر این را آشکارا گفت
یکی از آنها از دوران باستان شروع شد
یکی از آنها خطوط را بیان کرد
او شراب، شمع و شاهد را آشکار کرد
یکی از حرف ها و افکار خودش
یکی غرق در بت پرستی شد
کلمات مطابق با خانه افتادند
در کلام خلقت اشکال داشت
آیا کسی می تواند تعجب کند که این به چه معناست؟
دانستن آن ضروری است
لطفا نظرات و پیشنهادات خود را در پایان این مطلب با ما و کاربران محترم سایت ستاره در میان بگذارید.
سعدالدین محمود بن امین الدین عبدالکریم بن یحیی شبستری معروف به شیخ محمود شبستری (زاده ۷۲۰ تا ۶۸۷ هجری قمری) از عارفان و شاعران قرن هشتم هجری بود که با اثر جاودانه خود گلشن راز به شهرت رسید. . در این مقاله به تحقیق درباره محمود شبستری و بررسی زندگی نامه و آثار این عارف و شاعر بزرگ می پردازیم.
بیشتر بخوانید: تحقیق در سیره محمد بن علی ظهیری سمرقندی و آثار او
تحقیق در مورد محمود شبستری
محمود معروف به شیخ محمود شبستری ملقب به سعدالدین فرزند عبدالکریم امین الدین از شاعران و عارفان نامی آذربایجان است که در شبستر تبریز در زمان «کیخاتو خان» به دنیا آمد. قموری در سال 687 هجری قمری درگذشت و در سال 720 هجری قمری چشم از جهان بست. آرامگاه او در شبستر و زیارتگاه اهل دل است و شیخ محمود شبستری در کنار استادش شیخ بهاءالدین یعقوب مدفون است. استاد یعقوب از اساتید برجسته محمود شبستری به شمار می رفت و شیخ شبستری در آثار خود از جمله «سعادت نامه» از وی یاد کرده است.
شیخ محمود شبستری پیرو مذهب سنت و جماعت و معتقد به عقاید اشعری بود و در میان علما نیز شهرت داشت و با مشاهیر زمان خود ارتباط داشت و بارها در داخل و خارج از کشور مانند. مصر، شام، حجاز، بغداد، یمن، اندلس و قفقاز. و در زمان سلطان محمد خدابنده و ابوسعید بهادرخان در شهر تبریز از علما به شمار می رفت، اما وقتی تبریز در اوایل عمرش مورد حمله مغولان قرار گرفت، از شهر خود نقل مکان کرد و در سفری به تهران شهر کرمان ازدواج کرد و صاحب یک پسر شد. او عبدالله نام داشت که در علوم مختلف به ویژه ریاضیات مهارت داشت. طایفه محمود شبستری به نام خواجگان در شهر کرمان زندگی می کردند. شیخ محمود شبستری در اواخر عمر به تبریز بازگشت و در 33 سالگی درگذشت.
بیشتر بخوانید: تحقیق در مورد ابوریحان بیرونی (زندگینامه، کتب و اختراعات ابوریحان بیرونی)
آثار محمود شبستری
اشعار محمود شبستری
«گلشن راز»، «سعادت نامه»، «کنز الحقایق» و «منهج العبادین» از سروده های شیخ محمود شبستری است.
مثنوی «گلشن راز» که حدود 1000 بیت دارد مشتمل بر اندیشه های عرفانی شیخ محمود شبستری است و او مفاهیم والای صوفیانه و عرفانی خود را با بیانی پرشور و روان و تأثیرگذار و مانند عطار نیشابوری و مولانا جلال الدین محمد بلخی و از همه مذاهب بیان کرده است. برای بیان معانی عرفانی استفاده می شود. مثنوی گلشن راز به زبان های ترکی، آلمانی، فرانسوی، انگلیسی و اردو ترجمه شده است. جالب است بدانید که شیخ محمود مثنوی گلشن را در پاسخ به 17 سوال امیر سید حسین حسینی هروی از مشاهیر صوفیه درباره حکمت صوفیه سروده است که 993 بیت دارد.
همچنین مثنوی سه هزار بیتی «سادات نامه» بر وزن حدیقه الحقیقه سنایی در هشت باب به یاد هشت در بهشت و مشتمل بر حکایات و تمثیل های فراوان و شرح تاریخ و آثار است. پنج تن از عارفان مشهور تبریز در قرن ششم. در این مثنوی از شخصی به نام امین الدین به عنوان استاد شیخ محمود شبستری یاد شده است و بر اساس گمانه زنی ها منظور شیخ شبستری از «مردی که در ابتدای گلشنراز کار کرده است» نیز امین الدین بوده است. و تنها صوفی که در آن دوره به این نام شهرت داشت امین الدین بود. حاج بله.
تفاوت گلشن راز و سعادت نامه در این است که سعادت نامه مبتنی بر نگاه شرعی به توحید است، اما گلشنراز بر اساس ذوق و مزاج است.
آثار منثور محمود شبستری
«حق الیقین»، «مرآت الحققین» و «شهید» یا «شهیدنامه» از جمله آثار منثور شیخ محمود شبستری است.
کتاب «حق الیقین» شامل هشت فصل و درباره عرفان نظری است.
کتاب مرآت المحققین نیز شامل هفت فصل و درباره معرفت نفس و خداست.
بیشتر بخوانید: زندگینامه سعدی; تحقیق و گزارشی کوتاه از زندگی سعدی
بخشی از مثنوی گلشن راز
به نام کسی که اندیشیدن را به زندگی آموخت
نور دل با نور زندگی روشن شد
به لطف او هر دو جهان روشن شد
به لطف او، آدم به خاک تبدیل شد
توانایی در یک جهت بودن
کاف و نون قانون را ایجاد کردند
چو قاف قدرت خود را نوشت
هزاران کتیبه روی لوح گذاشت
از آن زمان، هر دو جهان کشف شده اند
در آن هنگام نفس ظاهر شد
این حکمت و بصیرت در آدم ظاهر شد
اینکه او اصل همه چیز را می دانست
چو خود را شخص خاصی می دید
او به این فکر کرد که من چیستم
او یک سفر جزئی به کل انجام داد
باد دوباره بر جهان گذشت
او دنیا را یک امر اعتباری می دید
چو در اعداد ساری یک واحد شده است
جهان از یک نفس آفریده شده است
که به محض آمدن برگشت
اما اینجا جای آمدن نیست
شدن چیزی جز آمدن نیست
بازگشت به اصل چیزها
همه چیز پنهان شد و پیدا شد
الله اکبر یک دفعه قدیم
آغاز و پایان دو جهان
جهان خلقت و ماده در اینجا یکی شد
یکی شد خیلی خیلی کم
همش توهم توه وگرنه
که نقطه دایره از سرعت حرکت است
یکی یک خط از ابتدا تا انتها است
دنیای مسافر برای او ساخته شد
به این ترتیب پیامبران مانند رهبران هستند
دلیل و راهنمای کاروان
او استاد ما شده است
در این کار هم او اولین است و هم آخرین
احد در میم احمد ظاهر شد
در این دور، اولین به عنوان آخرین آمد
بین احمد و احد فرق است
دنیای درون یک میم غرق شده است
پایان این راه به او رسیده است
در او «اوداوا علی الله» خانه شده است.
جایگاه دل گشایی جمعی است
جمال جان شمع جمع است
او اولین جمله روز است
دستان قلب ها را در دامانش گرفته است
به این ترتیب پدر و مادر رفت و آمد دارند
از منزلشان آدرس داده اند
همانطور که از حدود خود آگاه شدند
در معروف و عارف صحبت کردند
یکی از بحر وحدت گفت انا الحق
یکی از دور و نزدیک و مسیر قایق
یکی نتیجه علم ظاهری بود
به سرزمین ساحل اشاره کرد
یکی گوهر و هدف محسوب می شد
شخصی آن را رها کرد و به سمت صدف رفت
یک نفر این را آشکارا گفت
یکی از آنها از دوران باستان شروع شد
یکی از آنها خطوط را بیان کرد
او شراب، شمع و شاهد را آشکار کرد
یکی از حرف ها و افکار خودش
یکی غرق در بت پرستی شد
کلمات مطابق با خانه افتادند
در کلام خلقت اشکال داشت
آیا کسی می تواند تعجب کند که این به چه معناست؟
دانستن آن ضروری است
لطفا نظرات و پیشنهادات خود را در پایان این مطلب با ما و کاربران محترم سایت ستاره در میان بگذارید.
